Literatura latinoamericana #3

Την Πέμπτη  22 Φεβρουαρίου 2018, πραγματοποιήθηκε η τρίτη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης της Αγιορειτικής Εστίας για την νέα αναγνωστική περίοδο 2017-2018, στην φιλόξενη βιβλιοθήκη του Μεγάρου Νεδέλκου. Όπως ήδη γνωρίζουν οι περισσότεροι, η φετινή θεματική ενότητα φέρει τον τίτλο «Literatura latinoamericana» και είναι αφιερωμένη στους Λατινοαμερικάνους Λογοτέχνες.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης μας λοιπόν, συζητήσαμε και σχολιάσαμε το βιβλίο του  του Μεξικανού συγγραφέα Χουάν Ρούλφο με τίτλο «Πέδρο Πάραμο», το οποίο κατά γενική ομολογία ενθουσίασε τα περισσότερα μέλη της Λέσχης. Η συζήτηση για το βιβλίο ξεκίνησε με αναφορές στο βίο του Μεξικανού συγγραφέα, την σχέση του με τα βιβλία, ενώ σχολιάστηκε το γεγονός ότι αγαπημένοι του συγγραφείς ήταν οι Σκανδιναβοί και ιδιαίτερα ο Κνουτ Χάμσουν, γεγονός που κάποιος προσεκτικός αναγνώστης μπορεί να αναγνωρίσει στο γενικότερο έργο του συγγραφέα. 

Ακολούθησε συζήτηση για τις αναφορές του Χουάν Ρούλφο στον θάνατο (που στην ουσία κυριαρχεί σε ολόκληρο το βιβλίο του) και την σχέση του με την παράδοση του Μεξικού. Στο σημείο αυτό συζητήσαμε για την διάσημη πλέον Santa Muerte (η Αγία του Θανάτου, δηλαδή) του Μεξικό, η οποία τα τελευταία χρόνια τιμάται από εκατομμύρια πιστών σε ολόκληρο το Μεξικό. Η Αγία του Θανάτου είναι γνωστή ως προστάτης των παραβατών. Είναι επίσης προστάτης των αποκλεισμένων και όλων όσων αισθάνονται ότι έχουν περιθωριοποιηθεί από την κοινωνία. Η προσωποποίηση του θανάτου συμβολίζει προστασία, δικαιοσύνη και ένα ασφαλές πέρασμα από τον κόσμο των ζωντανών σε αυτόν των νεκρών. Ακριβώς δλδ όλα όσα αναφέρει ο Χουάν Ρούλφο στο Πέδρο Πάραμο. 

 Το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσουμε και θα σχολιάσουμε, είναι το μυθιστόρημα του σύγχρονου Κολομβιανού συγγραφέα Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες με τίτλο «Οι πληροφοριοδότες». Η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 29 Μαρτίου 2018.

Λίγα λόγια για το βιβλίο και τον συγγραφέα:

Οι πληροφοριοδότες, Juan Gabriel Vásquez

μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, Ίκαρος, 2015, 400 σελ.

Όταν ο δημοσιογράφος Γκαμπριέλ Σαντόρο εξέδιδε το πρώτο του βιβλίο, τη βιογραφία μιας Γερμανίδας που εγκαταστάθηκε στην Κολομβία λίγο πριν από την έναρξη του Δευτέρου παγκοσμίου Πολέμου, δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι η πιο εξοντωτικά αρνητική κριτική θα γραφόταν από τον ίδιο τον πατέρα του. Τι κρυβόταν πίσω από τις φαινομενικά ανώδυνες εκμυστηρεύσεις της Γερμανίδας; Τι ήταν αυτό που έκανε τον πατέρα του Σαντόρο να αισθανθεί προδομένος;

Το βιβλίο καταγράφει το εγχείρημα του νεαρού δημοσιογράφου ν’ ανακαλύψει την αλήθεια, όσο πικρή κι αν ήταν τελικά, ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο ώσπου να φτάσει σ’ εκείνη την τρομερή δεκαετία του 1940, τότε που στην Κολομβία καταστράφηκαν ζωές, διαλύθηκαν οικογένειες και σπιλώθηκαν συνειδήσεις.

Ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες γεννήθηκε στην Μπογκοτά της Κολομβίας, το 1973, και σπούδασε Λατινοαμερικανική Λογοτεχνία στη Σορβόνη. Έχει εκδώσει τέσσερα μυθιστορήματα, "Los informantes" (Οι πληροφοριοδότες), 2004, "Historia secreta de Costaguana" (Μυστική ιστορία της Κοσταγουάνας), 2007, "El ruido de las cosas al caer" (Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν), 2011 και "Las reputaciones" (Οι υπολήψεις), 2013, μία συλλογή διηγημάτων "Los amantes de Todos los Santos" (Οι εραστές των Αγίων Πάντων), 2008 και μία συλλογή φιλολογικών δοκιμίων "El arte de la distorsion" (Η τέχνη της διαστρέβλωσης), 2009. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία, σημαντικότερα των οποίων είναι το Premio Alfaguara (2011), το English Pen Award (2012), το Prix Roger Caillois (2012) και το Premio Von Rezzori (2013).

(2018)   Η μορφή των λειψάνων, Ίκαρος

(2015)   Οι πληροφοριοδότες, Ίκαρος

(2014)   Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν, Ίκαρος

(2014)   Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν, Ίκαρος

Literatura latinoamericana #1

Την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου 2017, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης της Αγιορειτικής Εστίας για την νέα αναγνωστική περίοδο 2017-2018, στην φιλόξενη βιβλιοθήκη του Μεγάρου Νεδέλκου. Με τη εν λόγω συνάντηση ξεκίνησε ο έκτος κατά σειρά χρόνος λειτουργίας της Λέσχης μας, με μια νέα θεματική ενότητα, όπως κάνουμε κάθε χρόνο. Για την περίοδο 2017-2018 λοιπόν θα διαβάσουμε Λατινοαμερικάνους Λογοτέχνες υπό τον γενικό τίτλο «Literatura latinoamericana», μετά την περσινή μας ενότητα που ήταν αφιερωμένη στους Αμερικανούς Λογοτέχνες του 20^ου αιώνα. 

Η λίστα με τους συγγραφείς που θα ασχοληθούμε είναι η εξής: Χόρχε Μάριο Πέδρο Βάργκας Λιόσα, ΠΕΡΟΥ (1936 -, Νόμπελ Λογοτεχνίας 2010), Mιγκέλ-Άνχελ Aστούριας, ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ (1899 – 1974, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1967), Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ (1899 – 1986), Χουάν Ρούλφο, ΜΕΞΙΚΟ (1917 – 1986), Εδουάρδο Γκαλεάνο, ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ (1940 – 2015), Αντρές Νέουμαν, ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ, Λουίς Σεπούλβεδα, ΧΙΛΗ (1949 - ), Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες, ΚΟΛΟΜΒΙΑ (1973 - ) ενώ ως βιβλία της χρονιάς και του

καλοκαιριού θα μας απασχολήσουν η Ρεαλιστική Τριλογία του MACHADO-DE ASSIS JOAQUIM-MARIA από την ΒΡΑΖΙΛΙΑ καθώς και το PARADISO του LEZAMA-LIMA JOSE!!!

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε την υπέροχη διήγηση του Φαίδωνα Χατζηαντωνίου για το πώς γνώρισε τον Λιόσα από κοντά στην Ουρανούπολη της Χαλκιδικής, ενώ ακολούθησε μια απολαυστική συζήτηση για την «Καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ, βιβλίο που είχαμε θέσει ως βιβλίο του καλοκαιριού. 

Η επόμενη συνάντηση ορίστηκε για την Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2017 και ώρα 19:00 στη βιβλιοθήκη της Αγιορειτικής Εστίας.

Το πρώτο βιβλίο που θα διαβάσουμε στο νέο θεματικό μας κύκλο, είναι το μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος που έλεγε ιστορίες» του Μάριο Βάργκας Λιόσα.

Λίγα λόγια για το βιβλίο και τον συγγραφέα:

Ένας Περουβιανός επισκέπτεται μια έκθεση φωτογραφιών του Αμαζονίου σε μια κάπως μυστήρια γκαλερί της Φλωρεντίας. Η φωτογραφία ενός "ιστορητή" από τη φυλή Ματσιγκένγκα θα του τραβήξει την προσοχή και θα του θυμίσει έναν παλιό φίλο από τη Λίμα ο οποίος εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνη πίσω του. Οι μνήμες γίνονται όλο και πιο δυνατές, και τα δύο πρόσωπα αφηγούνται, ο καθένας με τον τρόπο του και τη δική του προσωπική γλώσσα, την ίδια ιστορία, ξεδιπλώνοντας κάθε φορά τις φανερές και κρυφές πλευρές της. Οι δύο αφηγήσεις εναλλάσσονται μεταξύ τους αποκαλύπτοντας το μυστήριο που πάντα δένει τους αρχέγονους μύθους με την κοινωνία και τους μηχανισμούς της, και την επίδρασή τους στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου.

"Ο άνθρωπος που έλεγε ιστορίες", ένα από τα πιο σημαντικά και πρωτότυπα έργα του σπουδαίου νομπελίστα συγγραφέα, μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Χόρχε Μάριο Πέδρο Βάργκας Λιόσα (ή Γιόσα, σύμφωνα με την ισπανική προφορά) γεννήθηκε το 1936 στην Arequipa του Περού και έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Βολιβία, όπου ο πατέρας του ήταν πρόξενος. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1959 με τη συλλογή διηγημάτων "Οι αρχηγοί", αλλά έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο με το πρώτο του μυθιστόρημα "Η πόλη και τα σκυλιά" (1963), που μεταφράστηκε σε δώδεκα γλώσσες και εξακολουθεί να θεωρείται σημείο αναφοράς στη λατινοαμερικανική λογοτεχνία. Ακολούθησαν "Το πράσινο σπίτι" (1966), "Κουβέντα στον καθεδρικό ναό" (1969) και "Ο Πανταλέων και οι επισκέπτριες" (1973), που

τον καθιέρωσαν ως τον σκληρότερο επικριτή των δικτατορικών καθεστώτων, του θρησκευτικού φανατισμού και της στρατιωτικής ηθικής. Ο Γιόσα συνέδεσε το όνομα και την τέχνη του με τις τύχες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και με την παγκόσμια λογοτεχνία: μεταξύ άλλων, έγραψε κριτικά δοκίμια για τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές, τον Φλωμπέρ, τον Σαρτρ, τον Καμύ, κ.ά., θεατρικά έργα, μυθιστορήματα και πολιτικά κείμενα. Το 1990 ήταν υποψήφιος πρόεδρος του Περού, με αντίπαλο τον συντηρητικό Αλμπέρτο Φουτζιμόρι, αλλά ηττήθηκε. Μετά την ήττα του εγκατέλειψε το Περού και εγκαταστάθηκε στη Μαδρίτη, όπου το 1993 απέκτησε την ισπανική υπηκοότητα. Ταυτόχρονα σχεδόν, εκδόθηκε η αυτοβιογραφία του με τίτλο "Το ψάρι στο νερό" (1993). Ο Μάριο Βάργκας Γιόσα έχει τιμηθεί με τα σημαντικότερα βραβεία της ισπανόφωνης λογοτεχνίας, όπως είναι τα βραβεία Planeta και Cervantes. Παραμένοντας εξαιρετικά ενεργός, λογοτεχνικά, είναι σήμερα μέλος της Ισπανικής Ακαδημίας, επίτιμος διδάκτορας πανεπιστημίων όπως το Yale, το Harvard, η Οξφόρδη, η Σορβόνη, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, κ.ά., και Ιππότης του Τάγματος της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας. Τον Οκτώβριο του 2010 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας "για τη χαρτογράφηση των δομών της εξουσίας και τις διεισδυτικές εικόνες της αντίστασης του ατόμου, της εξέγερσης και της ήττας του", σύμφωνα με το σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας.

Σύγχρονοι Αμερικανοί Συγγραφείς του 20ου αιώνα #7

Στον όμορφο κήπος της Αγιορειτικής Εστίας πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 4 Μαΐου 2017 η έβδομη  συνάντηση της φετινής χρονιάς, των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης της Αγιορειτικής Εστίας. Όπως ήδη είναι γνωστό σε όλους, η θεματική ενότητα της χρονιάς είναι αφιερωμένη στους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς.

Το βιβλίο λοιπόν με το οποίο ασχοληθήκαμε και σχολιάσαμε ποικιλοτρόπως, ήταν το έργο του Στίβεν Πρέσσφιντ με τίτλο «Οι πύλες της φωτιάς». Το ιστορικό μυθιστόρημα του Πρέσσφιλντ μας μετέφερε πολλούς αιώνες πίσω, στο κόσμο των Σπαρτιατών και τη σπουδαία μάχη των Θερμοπυλών. Η συζήτηση που έγινε κατά τη διάρκεια της συνάντησης ήταν άκρως ενδιαφέρουσα. Ξεκινήσαμε συζητώντας για τους ήρωες και τις σκηνές του έργου, για τις περιγραφές της καθημερινότητας των Σπαρτιατών, για τις σκηνές των γυμνασίων τους, για το φιλοσοφικό τους υπόβαθρο, και καταλήξαμε να συζητάμε για τον ρόλο των ιστορικών μυθιστορημάτων στο πεδίο της γνώσης και κατά πόσο προσφέρουν στον τομέα αυτό. Για ακόμα μία φορά ένα βιβλίο μας έδωσε τροφή για σκέψη και συζήτηση. 

 Ο επόμενος Αμερικανός συγγραφέας με τον οποίο θα ασχοληθούμε, είναι ο Paul Auster και το βιβλίο που θα διαβάσουμε φέρει τον τίτλο: «Η τριλογία της Νέας Υόρκης». Η επόμενη συνάντηση ορίστηκε για την Πέμπτη 1 Ιουνίου 2017, στην αυλή της Αγιορειτικής Εστίας και στις 19:00.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα και το βιβλίο.

 Ο Πολ Όστερ γεννήθηκε το 1947 στο Νιου Τζέρσεϊ και σπούδασε αγγλική, γαλλική και ιταλική λογοτεχνία. Του έχει απονεμηθεί ο τίτλος του fellow από το Εθνικό Κληροδότημα των ΗΠΑ για τις Τέχνες τόσο για την ποίηση όσο και για τον πεζό λόγο, ενώ το 1990 του απονεμήθηκε το βραβείο Μόρτον Ντάουεν Ζέιμπελ από την Αμερικανική Ακαδημία και το Ινστιτούτο Τεχνών και Γραμμάτων. Έγραψε τα σενάρια των ταινιών "Καπνός" και "Μελανιασμένο πρόσωπο". Στο κινηματoγραφικό φεστιβάλ του Βερολίνου το 1995 η ταινία "Καπνός" βραβεύτηκε με την Αργυρή Άρκτο, με το ειδικό βραβείο Κριτών, με το βραβείο του Διεθνούς Κύκλου Κινηματογραφικών Κριτικών και με το Βραβείο Κοινού για την καλύτερη ταινία. Το 1998 έγραψε το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία "Η Λουλού πάνω στη γέφυρα". Το έργο του έχει μεταφραστεί σε 21 γλώσσες. Το 1997 εκδόθηκε μια συλλογή με τις δυσεύρετες πλέον μεταφράσεις που είχε κάνει ο Πολ Όστερ με τίτλο "Μεταφράσεις" και το 2001 μια επιλογή από τα διηγήματα που έστειλε το κοινό της ραδιοφωνικής του εκπομπής στο National Public Radio των ΗΠΑ, με τίτλο "True Tales from American Life". Ζει στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης με τη γυναίκα του, επίσης συγγραφέα, Σίρι Χούστβεντ, και τα δύο τους παιδιά. Περισσότερες πληροφορίες για τον Πολ Όστερ περιλαμβάνονται στην επίσημη ιστοσελίδα του στο διαδίκτυο, www.paulauster.co.uk (ή: www.stuartpilkington.co.uk/paulauster/faq.htm).

Η τριλογία της Νέας Υόρκης

 Ένας μυθιστοριογράφος που γράφει αστυνομικές ιστορίες με ψευδώνυμο αποφασίζει να παραστήσει τον —άγνωστό του— ντετέκτιβ Paul Auster. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του, παρακολουθεί έναν ηλικιωμένο κύριο —χωρίς να είναι βέβαιος ότι πράγματι πρόκειται γι’ αυτόν που θα έπρεπε να παρακολουθεί— στις βόλτες του στη Νέα Υόρκη, και σημειώνει με προσοχή τις διαδρομές του για να διαβάσει το μήνυμα που γράφουν τα βήματα του παρακολουθούμενου.  Υπάρχει, όμως, πράγματι κάποιο μήνυμα σε αυτές τις διαδρομές ή μήπως ο ντετέκτιβ-που-δεν-είναι-ντετέκτιβ διαβάζει όπως θέλει τυχαίες γραμμές και σχήματα;  Εκτός κι αν αρκεί αυτή του η ανάγνωση για να πάψουν οι γραμμές να είναι τυχαίες.

Στην πιο συμβατική της εκδοχή, η νουάρ ιστορία έχει καθαρά διατυπωμένα ερωτήματα —κρυμμένα στην κάπνα, έστω— που εντέλει βρίσκουν απάντηση· και οι ήρωες μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο πολύπλοκοι, σάρκινοι ή χάρτινοι, πάντως η ταυτότητά τους —παρά τις εκάστοτε μεταμφιέσεις, αποσιωπήσεις, υπεκφυγές, παρά τα όποια τεχνάσματα του συγγραφέα— είναι καθαρή ή ξεκαθαρίζει όταν πια φτάνουμε στο τέλος: στη θέση του αγνώστου Χ μπαίνει ένα πρόσωπο.  Στην οστερική εκδοχή του νουάρ, οι συνηθισμένες ερωτήσεις δεν παίρνουν απάντηση — δεν είναι καν οι κατάλληλες ερωτήσεις, αυτές που ενδιαφέρουν τον συγγραφέα·  το «ποιος το έκανε;» μπορεί να είναι «τι σημαίνει ποιος;»· κι ίσως κι αυτός που ρωτάει να είναι ο ίδιος ένα ερωτηματικό.  Με άλλα λόγια, εδώ το μυστήριο είναι η ίδια η καρδιά της ύπαρξης — και ως εκ τούτου, η αναζήτηση της λύσης συνεχίζεται πολύ μετά την τελευταία σελίδα.

 Έτσι, ακόμα και η Νέα Υόρκη, σχεδόν μόνιμο φόντο στο έργο του Auster, είναι ταυτόχρονα μια απεικόνιση της πραγματικής πόλης, ένα σκηνικό, και ένα blue screen: μια ρευστή πόλη για ρευστούς ανθρώπους που κλειδώνονται σε κάποιο από τα αναρίθμητα δωμάτιά της ή που παρακολουθούν ο ένας τον άλλον κορνιζωμένοι σε αντικριστά παράθυρα, χωρίς τελικά να ξέρουν ποιος παρακολουθεί ποιον — ένα σύστημα ατελείωτων αντικατοπτρισμών· ένας καμβάς γεμάτος σχήματα για τα οποία δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι δεν είναι τυχαίες γραμμές που τις διαβάζεις σαν σχήματα, όπως ο ντετέκτιβ-που-δεν-είναι-ντετέκτιβ.